รู้หรือไม่ ? ลานีญา กำลังกลับมา ! เพราะ Climate Change หรือ โลกเดือด แปรปรวนรุนแรง เช่นเดียวกัน วงรอบการเกิด ลานีญา และ เอลนีโญ (El Niño) ลักษณะอากาศร้อนเย็น แบบขั้วตรงข้าม ที่เคยพยากรณ์ได้ แต่ในปัจจุบัน WMO หรือ องค์การอุตุนิยมวิทยาโลก ยอมรับว่า ต้องติดตามอย่างใกล้ชิดแบบเดือนต่อเดือนหรือสัปดาห์ต่อสัปดาห์เลยทีเดียว



ลานีญา จะส่งผลให้โซนที่ได้รับผลกระทบ มีอากาศเย็นลง มีแนวโน้มฝนตกและการเกิดพายุเพิ่มขึ้น สำหรับประเทศไทยที่กำลังอยู่ช่วงพีคของฤดูฝน และขณะนี้ มีพื้นที่ลุ่มต่ำ ใกล้แม่น้ำสายหลัก หลายจังหวัดในภาคเหนือตอนล่าง ภาคกลางตอนบน น้ำท่วมขัง กินบริเวณกว้างและส่งผลกระทบมากมาย แต่ลานีญา กลับส่งสัญญาณ เร่งเครื่องสุดฝีเท้า ว่าจะรุนแรงและส่งผลกระทบให้ฝนชุกอีกครั้ง
แล้ว ฤดูหนาวปีนี้ จะยังหนาวและแล้งปกติอย่างทุกปีหรือไม่ ?

สถาบันสิ่งแวดล้อมไทย หรือ TEI คาดการณ์แนวโน้ม จากสัญญาณลานีญาที่ชัดขึ้น และจะเริ่มรุนแรงตั้งแต่เดือนตุลาคม ปีนี้ (2568) ลากยาวไปข้ามปี จนถึงเดือนมกราคม 2569 ผลคือ ปีนี้ เราจะได้เห็นฤดูหนาวของไทย ที่ไม่เหมือนเดิม

ฤดูหนาวของไทย ปี 2568 จะเป็นอย่างไร ? และจะกระทบอะไรบ้าง ?
ที่ต้องเจอแน่ๆ คือการ ส่งท้ายปีเก่า ต้อนรับปีใหม่ อาจเกินฝนที่ชุกในระดับเดียวกับฤดูฝน และอาจจะมีพายุแวะมาทักทาย ให้ได้ลุ้นระบายน้ำกักเก็บเป็นระยะ อีกทั้งปัญหาน้ำท่วมซ้ำซาก ปัญหาเจ้าประจำในวงรอบของลานีญา จะสร้างผลกระทบแบบลากยาว กระทบทั้งวิถีชีวิต ระบบเศรษฐกิจ และปัญหาด้านสุขภาพอีกมากมาย

ถึงเวลา ‘ปรับเพื่ออยู่ รู้เพื่อรอด’ ?
สถาบันสิ่งแวดล้อมไทย หรือ TEI เข้าใจหัวอกประชาชน ที่ต้องกลายเป็นผู้ประสบภัยน้ำท่วม รวมถึงเหตุน้ำท่วมฉับพลันในชุมชนเมือง ก็ส่งผลกระทบ เดือดร้อนกันอยู่ไม่น้อย บางพื้นที่ได้รับผลกระทบจากน้ำท่วมในปีนี้กว่า 3 ครั้งแล้ว TEI จึงมีแนวทางปรับตัวระดับบุคลและชุมชนให้รู้ว่า “ฤดูหนาวแบบเก่าอาจไม่มีในปีนี้” เพราะพื้นที่ต้องรู้ความเสี่ยง พร้อมอยู่กับน้ำมากขึ้น ดังนี้

• ติดตามข่าวสารพื้นที่เสี่ยงภัย จากแหล่งที่เชื่อถือได้ ไม่ติดตาม Fake News ที่ทำให้ตระหนกจนเกินไป
• จัดเตรียมอาหาร พลังงานสำรอง ของใช้จำเป็น เอกสารสำคัญ ให้สามารถทำธุรกรรมที่จำเป็นต่อได้
• อย่าลืมประเมินความเสี่ยง ที่อยู่อาศัยและทรัพย์สิน ทั้งการยกของขึ้นที่สูง การตรวจสอบระบบระบายน้ำในบ้าน การทำประกันภัย เพื่อลดความเสียหายและรับมือผลกระทบทางเศรษฐกิจ
• สร้างเครือข่ายชุมชน รู้เท่าทัน ชาวบ้าน โรงเรียน หน่วยงานท้องถิ่น เป็นศูนย์กลางของความรู้เรื่องโลกเดือด
• เตรียมความพร้อมเชิงปฏิบัติ ฝึกซ้อมอพยพและระบบเตือนภัยท้องถิ่น ให้มีระบบจัดการ รู้จุดอพยพ เคลื่อนย้ายได้ปลอดภัย แม้ในยามวิกาล
• องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (อปท.) เตรียมพร้อมในการให้ความช่วยเหลือประชาชนที่ได้รับผลกระทบและกลุ่มเปราะบาง

“ปรับเพื่ออยู่ รู้เพื่อรอด” เพราะหนาวนี้ ไม่เหมือนเดิม